– Cuốn sách dành tặng cho bất cứ ai từng hiểu lầm và cảm thấy bị hiểu lầm –
Tác giả:Kate Murphy
————-
Chắc hẳn ai cũng đã từng thấy hoặc ngay cả bản thân mình cũng đã từng ở trong cảnh tượng quen thuộc của cuộc sống thế kỷ XXI – tại một quán cà phê, nhà hàng hay trong bữa cơm gia đình, mọi người xem điện thoại của mình nhiều hơn đối thoại trực tiếp, nếu có nói chuyện với người khác, điện thoại vẫn nằm trên bàn như thể một phần của bộ cài đặt địa điểm, được nhấc lên trong vô thức như con dao hay chiếc dĩa, ngầm báo hiệu rằng cuộc gặp hiện tại không còn thú vị nữa. Kết quả là mọi người cảm thấy cô đơn mà không biết lý do.
********
Nhà triết học Hy Lạp cổ đại Epictetus đã nói rằng: “Tạo hóa ban tặng cho con người một cái lưỡi nhưng có đến hai cái tai, tức là chúng ta có thể lắng nghe người khác nhiều gấp đôi những gì chúng ta nói.” Lắng nghe có giá trị hơn nhiều so với nói. Chiến tranh bùng nổ, vận may mất đi và tình bạn tan vỡ đều xuất phát từ nguyên nhân là sự thiếu lắng nghe. Calvin Coolidge có một câu nói rất nổi tiếng: “Chẳng ai thất nghiệp nếu họ giỏi lắng nghe.” Đúng như vậy, khi chúng ta nói, chúng ta chỉ biết những gì mình đã biết. Khi chúng ta lắng nghe, chúng ta sẽ biết những gì mình chưa biết.
********
Với gần hai năm nghiên cứu kỹ lưỡng các tài liệu học thuật liên quan tới lắng nghe cùng một thời gian dài phỏng vấn mọi người ở khắp mọi nơi, đủ mọi ngành nghề, từ Boise tới Bắc Kinh, nhà báo Kate Murphy sẽ định hướng bạn tiếp cận với Nghệ thuật lắng nghe, biết lắng nghe chính mình. Và rồi, lắng nghe không chỉ là cách chúng ta học trở thành thành viên có đạo đức của xã hội, bản thân nó còn là một đức tính khiến chúng ta xứng đáng nhận được những thông tin giá trị nhất. Với 17 chương nhỏ, Bạn có phải là người giỏi lắng nghe? sẽ đưa bạn bắt đầu từ việc lắng nghe sự tò mò của bạn, lắng nghe những quan điểm đối lập, tập trung vào những điều quan trọng, cuối cùng, sẽ cho bạn biết khi nào thì nên dừng lắng nghe.
————-
Đánh giá cá nhân:
Mình tự nhận xét mình là một người không giỏi lắng nghe. Nhưng những người không giỏi lắng nghe chưa hẳn đã “tồi tệ”. Tại không giỏi lắng nghe nên đôi lúc mình cảm thấy khá cô đơn, từng hiểu lầm và cảm thấy bị hiểu lầm. Để chiến đấu với sự cô đơn, mọi người thường khuyên mình “Hãy ra khỏi đó!”, tham gia các câu lạc bộ, chơi thể thao, tham gia những hoạt động tình nguyện,… Nói cách khác, chính là đăng xuất khỏi Facebook hay Instagram và gặp mặt trực tiếp. Thế nhưng, bạn sẽ kết nối với mọi người như thế nào khi “ra khỏi đó” và “mặt đối mặt”? Câu trả lời chính là bạn lắng nghe họ.
Được tặng với vai trò là một món quà, Bạn có phải là người giỏi lắng nghe? thực sự đúng là món quà ý nghĩa và phù hợp với nhu cầu của mình. Tuy nhiên, với số lượng nội dung nhiều hơn hẳn so với độ dày 219 trang kia, bạn cần đọc chậm, từ tốn để hiểu rõ bản thân mình đang ở cột mốc nào, để biết bạn định nói gì, cần lắng nghe những gì… Phần dưới đây mình xin phép spoil một chút về hai phần mình thích nhất trong cuốn sách nhé:
* Nói chậm như rùa – nghĩ nhanh như thỏ
Sự khác biệt giữa lời nói và suy nghĩ: Thực tế là chúng ta có thể nghĩ nhanh hơn người khác nói. Khi ai đó nói chuyện, chúng ta cũng tự lạc vào suy nghĩ của riêng mình và ta thường duy trì sự phòng thủ, không lắng nghe đầy đủ. Kết quả là thái độ lo lắng dành cho những điều sẽ nói tiếp theo chống lại bạn. Câu trả lời của bạn sẽ tốt hơn, sự kết nối của bạn sẽ mạnh hơn và bạn sẽ thoải mái hơn nếu bạn giải phóng tư tưởng để lắng nghe.
* Búa, đe và bàn đạp
Tưởng chừng chỉ mải đọc và nghiên cứu về lắng nghe nhưng đến phần này, mình khá bất ngờ về tác giả Kate Murphy, cô đã sử dụng cách viết rất mới mẻ và khéo léo lồng ghép kiến thức khoa học: cấu tạo của bộ phận giúp ta có thể thực hiện việc lắng nghe – đôi tai: “Khi sóng âm truyền đến tai chúng ta, vào sâu trong đầu khoảng hai xen-ti-mét rưỡi, sóng âm đập vào màng nhĩ – màng nhĩ nhỏ xinh, óng ánh – làm rung các xương lân cận với những cái tên mô tả kỳ diệu như búa, đe và bàn đạp.” Vừa từ ngữ khoa học chuyên ngành lại vừa có một chút gì đó về phép so sánh trong văn chương, tạo cảm giác thú vị, khơi gợi tính tò mò của người đọc. Bên cạnh đó, tác giả cũng nêu bật được vấn đề khá phổ biến hiện nay: lớp thanh niên ngày nay là “Thế hệ Điếc” vì việc sử dụng tai nghe (cả loại nhét tai và chụp tai) đang phá hủy thính giác của họ. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo rằng 1,1 tỉ người trẻ đang có nguy cơ mất thính lực vì lạm dụng tai nghe. Nhiều người không nhận ra rằng họ đang mất dần thính lực cho đến khi tình trạng trở nên nghiêm trọng. Đây quả thực là một vấn đề đáng lo ngại.
*******
Tạm kết, lắng nghe là việc bạn làm hoặc không làm mỗi ngày. Dẫu lắng nghe ở giới hạn cho phép, việc đó diễn ra như thế nào, dành cho ai, trong hoàn cảnh nào cũng quyết định tương lai của cuộc đời bạn – dù tốt hay xấu. Điều hạnh phúc nhất mỗi ngày là ta có thể lắng nghe thêm được nhiều điều mới, nhiều thông tin bổ ích, nghe được những âm thanh yêu thương của cuộc sống.Chính vì lẽ đó, việc lắng nghe kém, dù có chọn lọc hay không, hạn chế tối đa hiểu biết của bạn về thế giới và tước đi quyền trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.
